Farabi University

51

ылыми жобалар

Жоба аты AP19677835 - «Қазақстан Республикасының заңнама саласындағы мемлекеттік тілге арналған семантикалық тәсілдерге негізделген интеллектуалды сұрақ-жауап үлгілерін зерттеу және жүйені әзірлеу»

Жоба жетекшісі: доц. профессор. PhD. Рахимова Диана Рамазанқызы Іске асыру мерзімі: 2023-2025 жж.

Жоба өзектілігі Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілінде құқықтық ақпараттың қолжетімділігі мен тиімділігін арттыру қажеттілігімен байланысты. Заманауи заңи құжаттар күрделі құрылымға ие, бұл арнайы білімсіз оларды түсінуді қиындатады. Интеллектуалды сұрақжауап жүйелерінде семантикалық тәсілдерді қолдану құқықтық мәтіндерді автоматты түрде талдауға және интерпретациялауға мүмкіндік береді, азаматтар мен мамандарға ақпаратқа ыңғайлы қолжетімділікті қамтамасыз етеді. Мемлекеттік басқаруды цифрландыру жағдайында мұндай жүйе құқықтық кеңес беру сапасын едәуір арттыра алады. Қазақ тіліне арналған табиғи тілді өңдеу (NLP) технологияларын дамыту оның морфологиялық және синтаксистік ерекшеліктерін ескеретін арнайы модельдерді бейімдеуді және жасауды талап етеді. Сұрақ-жауап жүйелері үшін әртүрлі модельдерді зерттеу заңи мәтіндердің семантикалық талдауының ең тиімді әдістерін анықтауға мүмкіндік береді. Осылайша, семантикалық тәсілдерге негізделген интеллектуалды жүйені әзірлеу құқықтық ақпараттың цифрлық экожүйесін дамытуға және Қазақстанның тіл саясатын нығайтуға ықпал етеді.

 

Жоба мақсаты

Жоба Қазақстан Республикасы заңнамасына қатысты қазақ тіліндегі сұрақтарды түсініп, нақты әрі түсінікті жауаптар беретін интеллектуалды сұрақ-жауап жүйесін құруға бағытталған. Жүйе семантикалық тәсілдерге негізделеді, яғни сұраныстарды дұрыс интерпретациялау және жауаптарды іздеу үшін мәтіннің мағынасын талдайды. Бұл үшін машиналық оқыту және табиғи тілді өңдеу (NLP) технологиялары, соның ішінде семантикалық модельдер қолданылады.

 

Жарияланымдар тізімі 

/storage/files/37001304206811cb6c00731058582908_Публикации по проекту для сайта 2023-2025 (28-04-2025).pdf

Авторлық куәліктер

1) ЭЕМ-ге арналған бағдарлама авторлық куәлігі, Рахимова Диана Рамазановна, Сатыбалдиев Абылай қазақ тіліне арнаған генерация моделі 05.05.2023 ж. № 35478

2) ЭЕМ-ге арналған бағдарлама авторлық куәлігі, ӘДІЛБЕК ҚҰРАЛАЙ; Рахимова Диана Рамазановна, Машиналық оқу негизинде семантикалық талдау жасаумоделі, № 34423 07.04.2023

3) Шормакова а. н. Айтбекқызы А. "Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша қазақ тілінде электрондық ресурстарды жинау жөніндегі бағдарлама"

ЭЕМ бағдарламасына 2024 жылғы 29 мамырдағы №46617 авторлық куәлік. Жоба аясында қорғалған магистрлік диссертациялар Осы жоба аясында 7М0101 – «Есептеуіш лингвистика» мамандығы бойынша Н.Б. Матановтың магистрлік диссертация «Машиналық оқыту негізінде қазақ тілінің синонимдерін құрастыру модельдерін зерттеу және әзірлеу» тақырыбы бойынша аяқтап, сәтті қорғады. 

/storage/files/37039510356811ce3f27458463579773_Матанов диссер 2024.pdf